Στην προαναγγελία της μεταφορά του ΕΝΦΙΑ στην τοπική αυτοδιοίκηση μέσα στην τετραετία προχώρησε από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος, χωρίς πάντως να δώσει λεπτομέρειες και χρονοδιάγραμμα.
Υπενθυμίζεται ότι το εν λόγω σχέδιο διατυπώθηκε πρώτη φορά από τον ίδιο τον Κυριάκο Μητσοτάκη πέρσι τον Σεπτέμβριο από το βήμα της ΔΕΘ και προέβλεπε τόσο τον καθορισμό του ύψους του ΕΝΦΙΑ όσο και την είσπραξή του από τους Δήμους, με παράλληλη μείωση της κρατικής επιχορήγησης προς την τοπική αυτοδιοίκηση. Ήτοι, επρόκειτο για ένα σχέδιο μετατροπής του ΕΝΦΙΑ σε καθαρά ανταποδοτικό δημοτικό τέλος, το οποίο σε δημοσιονομικούς όρους θα έχει ένα συνολικό ύψος περί τα 2 δισ. ευρώ, όση περίπου είναι και η επιχορήγηση των Δήμων από τον κρατικό προϋπολογισμό.
Με άλλα λόγια, για παράδειγμα, στην περίπτωση του Ηρακλείου ο δήμαρχος και ο δήμος θα μετατραπούν σε ένα μηχανισμό είσπραξης του ΕΝΦΙΑ και αντίστοιχα θα περικοπούν οι χρηματοδοτήσεις του κράτους προς το δήμο, μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων! Αυτή η λογική, αν μη τι άλλο, δείχνει και την αντίληψη της ΝΔ για το ρόλο της Αυτοδιοίκησης…
«Κουρελιάζετε το Σύνταγμα»
Ο βουλευτής Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Σκουρλέτης στη συζήτηση των προγραμματικών δηλώσεων αναφέρθηκε και στην πολιτική της κυβέρνησης στην αυτοδιοίκηση, τονίζοντας: «Λέτε ότι θα μεταφέρετε τον ΕΝΦΙΑ στην αυτοδιοίκηση, δηλαδή θα κόψετε από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ), θα μειώσετε δηλαδή επιχορηγήσεις προς την αυτοδιοίκηση. Αυτό καταδικάζει την αυτοδιοίκηση. Το κυριότερο, αν γίνουν πράξη αυτά που ετοιμάζετε, δηλαδή, να μετατρέψετε το δήμαρχο από εκτελεστικό σε αποφασιστικό όργανο, κουρελιάζετε το Σύνταγμα».
Δήμοι δύο ταχυτήτων
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τον Σύνταγμα, η επιβολή και η είσπραξη των φόρων γίνονται αποκλειστικά από την κεντρική διοίκηση, ανήκουν στον σκληρό πυρήνα του κράτους και δεν μεταβιβάζονται. Η πρόταση αυτή λοιπόν εγείρει σοβαρές αμφιβολίες. Ταυτόχρονα, δεν είναι καθαρό πώς θα μπορούσε να υλοποιηθεί ένα τέτοιο μέτρο, με δεδομένο ότι οι δήμοι δεν διαθέτουν τους ανάλογους εισπρακτικούς μηχανισμούς.
Εξίσου σημαντικές, ωστόσο, με τα συνταγματικά και τεχνικά κωλύματα, είναι οι οικονομικές επιπτώσεις που θα είχε για τους δήμους μία τέτοια εξέλιξη. Η αντικατάσταση των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) με τον ΕΝΦΙΑ θα οδηγήσει σε σημαντική μείωση των πόρων που κατευθύνονται στους δήμους, αφού οι πρώτοι (μαζί με τα προνοιακά επιδόματα) υπερβαίνουν κατά πολύ -με τρέχουσες τιμές περίπου 1 δισ. ευρώ- τα έσοδα από τον δεύτερο. Επιπλέον, αποτελεί συνταγή για τη διαιώνιση της ανισότητας μεταξύ των περιοχών της χώρας, ανάλογα με την οικονομική αξία της γης τους. Οι πλούσιοι δήμοι με ακίνητα υψηλής αξίας, θα πολλαπλασιάσουν τα έσοδά τους, ενώ οι λαϊκές συνοικίες και οι μικροίαπομακρυσμένοι δήμοι θα δουν τη δραστική περικοπή των πόρων τους και θα μείνουν με δύο επιλογές: είτε να συρρικνώσουν τις υπηρεσίες που παρέχουν στους πολίτες, είτε να τις εκχωρήσουν σε ιδιωτικά συμφέροντα, με το ανάλογο, φυσικά, τίμημα για τους δημότες.
